Komisja Europejska wydała decyzję w sprawie tzw. ustawy abolicyjnej ZUS
Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą wprowadziła możliwość umorzenia przedsiębiorcom zaległych składek na ubezpieczenia społeczne wraz z należnymi od nich odsetkami za zwłokę, opłatami prolongacyjnymi, kosztami upomnienia, opłatami dodatkowymi, a także kosztami egzekucyjnymi, za okres od 1 stycznia 1999 r do 28 lutego 2009 r. Ustawa podzieliła przedsiębiorców na dwie grupy: przedsiębiorców, którzy zakończyli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 września 2012 r, oraz pozostałych, czyli przedsiębiorców, którzy zakończyli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 1 września 2012 r lub prowadzą ją w dalszym ciągu. W przypadku przedsiębiorców, którzy zakończyli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 września 2012 r, warunkiem umorzenia jest złożenie wniosku w przewidzianym przez ustawę terminie. W odniesieniu do drugiej grupy przedsiębiorców, postępowania w sprawie umorzenia były dotychczas zawieszane, ponieważ w stosunku do tych przedsiębiorców przepisy o umorzeniu należności na ubezpieczenia społeczne stosuje się od dnia ogłoszenia decyzji Komisji Europejskiej stwierdzającej, że umorzenie, o którym mowa w art. 1, nie stanowi pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust.1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Dnia 21 listopada 2013 r Komisja Europejska notyfikowała Ministrowi Spraw Zagranicznych swoją decyzję z dnia 20 listopada 2013 r. Komisja stwierdziła, iż umorzenie składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r do 28 lutego 2009 r nie stanowi pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
W decyzji Komisja podkreśliła, iż planowane umorzenie obejmuje podmioty znajdujące się w takiej samej sytuacji faktycznej i prawnej, nie różnicuje możliwości skorzystania ze środka od wielkości prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności oraz podkreśla, iż umorzenie zależy jedynie od spełnienia ustawowych wymogów oraz złożenia wniosku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po złożeniu wniosku przez przedsiębiorcę, jest zobligowany do umorzenia należności, jedynie zarządza wdrożeniem umorzenia, ustawa z dnia 9 listopada 2012 r nie przewiduje uznania administracyjnego.
Komisja uznała również, iż argumenty skarżących, występujących w interesie przedsiębiorców, którzy nie kwalifikowaliby się do objęcia umorzeniem, nie są słuszne. Okres, za który przysługuje możliwość umorzenia (od 1 stycznia 1999 r do 28 lutego 2009 r) nie jest wybrany selektywnie, dotyczy bowiem okresu, w którym przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych odnoszące się do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą były niejasne, co w konsekwencji prowadziło do ich różnego interpretowania przez organy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Komisja podkreśliła, iż data 28 lutego 2009 r jest datą, od której zaczęły obowiązywać przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zmienionym brzmieniu, nie pozwalającym na ich rozbieżne interpretacje. Ponadto, zastosowanie umorzenia, w ocenie Komisji Europejskiej, będzie miało pozytywny wpływ na efektywność obecnie obowiązującego systemu ubezpieczeń społecznych, z uwagi na zaprzestanie prowadzenia długotrwałych, uciążliwych postępowań egzekucyjnych.
Podsumowując, przedsiębiorcom prowadzącym po dniu 1 września 2012 r pozarolniczą działalność gospodarczą, którzy złożyli wniosek o umorzenie składek należnych na ubezpieczenia społeczne za okres objęty tzw. ustawą abolicyjną, którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiesił postępowanie w przedmiocie umorzenia składek, Zakład podejmie zawieszone postępowania oraz wyda decyzje określające warunki umorzenia. Pozostałym przedsiębiorcom, którzy spełniają warunki ustawowe do umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, po złożeniu wniosku w terminie zakreślonym przez ustawę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyda decyzje określające warunki umorzenia bez konieczności zawieszania postępowania.