Czym jest mobbing i czego można żądać jeśli jestem ofiarą mobbingu
Niejednokrotnie w trakcie naszej działalności, spotykamy się z pytaniami naszych Klientów o to, czy sposób, w jaki zostali potraktowani przez pracodawcę, można uznać za mobbing i żądać od pracodawcy odszkodowania.
Na czym polega mobbing?
Definicję mobbingu znajdujemy w art. 943 § 2 kodeksu pracy
Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Aby ocenić, czy nasza sytuacja jest przypadkiem mobbingu w rozumieniu powyższej definicji, należy ją dokładnie przeanalizować:
Mobbing dotyczy pracownika
Zapis : Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika oznacza, że mobbing w rozumieniu kodeksu pracy dotyczyć może tylko osoby, związanej z pracodawcą stosunkiem pracy (np. umową o pracę, powołanie, mianowanie, wybór i spółdzielcza umowa o pracę ). Nie może więc skutecznie skarżyć się przed sądem na mobbing osoba, która np. świadczy usługi w ramach umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Należy jednak zauważyć w tym miejscu że przepisy w pewnych przypadkach pozwalają na zwrócenie się do sądu aby w pierwszej kolejności uznał, że jesteśmy pracownikiem (nawet wbrew temu, że podpisaliśmy jedynie umowę zlecenia lub o dzieło).
Jak długo musi trwać mobbing?
Definicja wskazuje, że zachowania pracodawcy, aby zostały uznane za mobbing muszą być długotrwałe. Kodeks pracy nie określa sztywno granic czasowych oraz częstotliwości występowania zachowań kwalifikowanych jako mobbing. W przypadku sporu, czy w danym przypadku miał miejsce mobbing, będzie każdorazowo decydował sąd. Naganne zachowanie powinno się powtarzać. Jednorazowe zachowanie np. niesprawiedliwa krytyka pracownika, nie może być uznane za mobbing.
Obiektywna ocena a nie subiektywne odczucia
Ocena, czy nastąpiło nękanie i zastraszanie pracownika oraz, czy działania te miały na celu i mogły lub doprowadziły do zaniżonej oceny jego przydatności zawodowej, do jego poniżenia, ośmieszenia, izolacji bądź wyeliminowania z zespołu współpracowników, opierać się musi na obiektywnych kryteriach.
Współpracownik też może być mobberem
Należy podkreślić, iż zachowań stanowiących przejaw mobbingu może dopuścić się zarówno pracodawca, osoba na stanowisku kierowniczym, inny współpracownik, a nawet podwładny ofiary
To pracownik udowadnia pracodawcy mobbing
Ustawowe przesłanki mobbingu określone w art. 94[3] § 2 kp muszą być spełnione łącznie i powinny być wykazane przez pracownika (art. 6 kc). Na pracowniku spoczywa też ciężar udowodnienia, że wynikiem nękania był rozstrój zdrowia. (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 5 grudnia2006 r. II PK 112/2006 LexPolonica nr 1614447 )
Powyższe oznacza, że to niestety na pracowniku spoczywa ciężar wskazywania dowodów i wykazywania po pierwsze, że jego sytuacja pasuje do definicji mobbingu, a po drugie, że doznał rozstroju zdrowia (jeśli domaga się zadośćuczynienia). Tego typu obowiązek jest dość trudny, dlatego warto w tego typu sprawach skorzystać z pomocy profesjonalisty. Adwokat poznań ski czy jakikolwiek inny z pewnością ułatwi nam prawidłowe poprowadzenie sprawy.
Byłem / jestem ofiarą mobbingu – czego się mogę domagać?
Należy pamiętać, że przeciwdziałanie mobbingowi jest obowiązkiem pracodawcy. Odpowiada on za swoje działania oraz działania swoich pracowników (a więc również za mobberów)Pracodawca ponosi absolutną odpowiedzialność za mobbing, niezależnie od tego czy sam się dopuścił tego czynu, czy też jego podwładni, a nawet gdy o tym nie wiedział.
Pracownik może domagać się od pracodawcy:
- zadośćuczynienia,
- odszkodowania.
Zadośćuczynienie za mobbing
przysługuje pracownikowi w przypadku, kiedy skutkiem mobbingu jest rozstrój zdrowia. Pracownik musi udowodnić, że rozstrój zdrowia został spowodowany długotrwałym nękaniem w pracy. Chodzi tutaj o wyrównanie szkody niemajątkowej, czyli krzywdy, która dotknęła ofiarę: cierpienie fizyczne, psychiczne. Nie jest możliwe precyzyjne przeliczenie cierpień na wartości pieniężne. Jednak przy ustalaniu wysokości takiego zadośćuczynienia uwzględnia się ciężar i konsekwencje zdrowotne w tym psychiczne poszkodowanego, jego stan majątkowy, osobisty, wiek, prognozy na przyszłość. Taka kompensata krzywdy może obejmować koszty leczenia, przyznanie renty w przypadku utraty zdolności do pracy.
Odszkodowanie za mobbing
przysługuje pracownikowi, jeśli w wyniku stosowanego wobec niego mobbingu rozwiązał umowę o pracę.
Odszkodowanie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.Jeśli pracownik udowodni, że w związku ze stosowaniem mobbingu przez pracodawcę poniósł wyższą szkodę, będzie mógł domagać się od pracodawcy jej pełnego wyrównania.
Przedawnienie mobbingu
Roszczenia pracownika ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne. Chodzi tutaj o ten dzień, w którym pracownik powziął wiadomość o rozstroju zdrowia spowodowanego mobbingiem np. otrzymał opinię lekarską, w której stwierdzono jego chorobę. Natomiast w przypadku odszkodowania bieg terminu przedawnienia należy liczyć od dnia rozwiązania umowy o pracę.